Πέμπτη 10 Ιανουαρίου 2008

Πνευματικότητα και «Πνευματικοί άνθρωποι»

«Οι ιδέες κινούν τον άνθρωπο», έλεγε συχνά – πυκνά, ο μακαρίτης ο πατέρας μου… Κι είχε τόσο δίκαιο! Έχει τόση αλήθεια αυτή η φράση!...
Σε όποιο επίπεδο κι αν το δούμε: Η ιδέα της νίκης κάνει κάποιον να αγωνίζεται πιο αποτελεσματικά. Η ιδέα – σκέψη πως θα πλουτίσει ή θα ζει άνετα, τον κάνει να εργάζεται… Άλλες ιδέες τον κάνουν να εφευρίσκει, να ανακαλύπτει, να ταξιδεύει…
Μόνο η ιδέα του «ανούσιου» τον αφήνει άπραγο, ξέπνοο… Και η απελπισία, η απαισιοδοξία…
Ακόμα και η ιδέα, η σκέψη του θανάτου (ίσως δε ιδίως αυτή!...) τον κάνει να κινείται, να βιάζεται για να προλάβει… Και, βέβαια, τον ωθεί στην φιλοσοφία. Αλλά και σε πράξεις καλές κι αγαθές… (…είτε για να του εξασφαλίσουν υστεροφημία, είτε για να του φέρουν μεταθανάτια απόδοση σε κάποιον Παράδεισο, είτε για άλλους λόγους…)
…Κι αν μιλήσουμε για τις υψηλές ιδέες, για τα ιδανικά, τότε ο άνθρωπος όχι απλά κινείται, μα… πετά (…ή, ακόμα, και «εξακοντίζεται)… Ελευθερία, Αρετή, Αγάπη… Αυτές κι αν είναι ιδέες υψηλές, που κινούν τον Άνθρωπο!...

Και συνεχίζω με «άσχετα»… (…χμ, να είναι, πράγματι, «άσχετα»;…):
Οι πνευματικοί άνθρωποι δεν πρέπει να σιωπούν και να μένουν άπραγοι. Οφείλουν να μιλούν, να εκφράζουν άποψη, να δίνουν το στίγμα τους, να δρουν!... Διότι, διαφορετικά, ούτε λίγο ούτε πολύ δεν είναι άνθρωποι πνευματικοί…
Και εξηγούμαι αμέσως:
Τι είναι, άραγε, «άνθρωπος πνευματικός»; Αυτός που, βέβαια, εκφράζει και εκπέμπει πνεύμα. Και τι είναι πνεύμα; Αυτή η δύναμη η ανώτερη, το επίπεδο το φωτεινό, το φως το ίδιο…
Μπορεί το φως να εκφραστεί και ως σκοτάδι; Το δίχως άλλο, όχι!... Σκοτάδι είναι η απουσία του φωτός. Και, συνεπώς, δεν είναι καθόλου λογικό, αυτό καθαυτό το φως να σκοτεινιάζει…
Κι οι άνθρωποι; Οι «άνθρωποι οι πνευματικοί» που λέγαμε; Αυτοί που έχουν το φως, μπορούν και πρέπει να το κρύβουν; Είναι παράλογο, το δίχως άλλο!... Γιατί το νόημα και η ουσία του φωτός είναι να φωτίζει γύρω - γύρω…. Και είναι, συνεπώς, τουλάχιστον παράλογο, για να μην πω και ανήθικο, όποιος το έχει, να το κρατά κρυμμένο «υπό το μόδιον»… Γι’ αυτό σφοδρά καυτηριάστηκε…
Όποιος, λοιπόν, δεν υψώνει το λυχνάρι (ή τον ήλιο του…) ψηλά, για να φωτίσει, γύρω, τους ανθρώπους, θαρρώ πως δεν το κάνει, μόνο και μόνο διότι… απλά δεν τον έχει!... [Κι αν, πάλι, λέει κι ισχυρίζεται, πως το κρατά γι΄ αυτόν τον ίδιο… μάλλον προσπαθεί να κοροϊδεύει τον ίδιο του τον εαυτό…]
Στην εποχή μας, τώρα, ακούγονται κατά καιρούς, φωνές κι εκκλήσεις, προς τους ανθρώπους τους πνευματικούς, για να μιλήσουν, για να δράσουν… Μα οι περισσότεροι απ’ αυτούς, τους δήθεν «πνευματικούς», σιωπούν και παραμένουν άπραγοι!...
Ποιος είναι ο λόγος;….
Σκέφτομαι (υποθέτω λογικά…) πως ίσως ο λόγος να είναι πως συμφωνούν με τα γενόμενα, με τα τεκταινόμενα, με τις εξελίξεις, και για τον λόγο αυτό δεν έχουν τη διάθεση να αντιδράσουν… Ή, πάλι, να φοβούνται την «κατακραυγή», πως δηλαδή θα πάψουν να είναι αρεστοί προς τους πολλούς, στην «μάζα», αυτούς δηλαδή που τους λογίζουν και τους χαρακτηρίζουν «ανθρώπους πνευματικούς»… Πόσο είναι εύκολο, λοιπόν, να πάνε κόντρα στις απόψεις των πολλών; Κι είτε να χλευασθούν γι’ αυτό, είτε να εγκαταλειφθούν και να χάσουν αυτό τον «τίτλο» που ’κλεψαν, μα δεν τον άξιζαν…

Για σκέψου: Εάν κάποιοι μας συγγραφείς ξεσηκωθούν, κι αποφασίσουν να κατηγορήσουν και να στηλιτεύσουν τα «κακώς κείμενα», δηλαδή την συμπεριφορά των κρατούντων, των πολλών, ποια θα ’ναι η αντίδραση του όχλου; Θα τους χλευάσουν, θα τους λιθοβολήσουν, θα τους χαρίσουν το «ανάθεμα» του αντιδραστικού και του οπισθοδρομικού… Και ύστερα;… Ύστερα πώς θα εξακολουθήσουν να πλασάρουν τα βιβλία τους.... ή και την ίδια τους την «μούρη» [συγχωρήστε μου την έκφραση!...], ως (τάχα μου!) «προοδευτική» και «πνευματική»;…
…Γι’ αυτό σου λέω: «Άνθρακες ο Θησαυρός!» Και… «μούφα» - «γιαλατζί» - «μαϊμούδες» άνθρωποι πνευματικοί, οι περισσότεροι από δαύτους…

Μα, ευτυχώς, «άλλος έχει το όνομα και άλλος έχει την χάρη»… Οι φωνές διαμαρτυρίας και αντίδρασης ακούγονται από εκεί που δεν το περιμένεις. Κι αυτό είναι ελπιδοφόρο!... Η δράση, η επανάσταση [των συνειδήσεων… της αρετής… του πνεύματος…] μπορεί κι αυτή να έρθει από το μη αναμενόμενο…
…απ’ τα παιδιά κι απ’ τους «τρελούς» αυτού του κόσμου…
Κι από τους «αναρχικούς» του «περιθώριου»… [που… ποιοι τους έβαλαν στο περιθώριο; Αυτοί που είχαν, τάχατες, «αρχές»… για να τους βαφτίσουνε συλλήβδην και να τους αποκαλούν «αν-αρχικούς»;…]
Και (ίσως πιότερο!) από κάποιες φωνές που ακούγονται μέσα από αυτόν τον κόσμο τον ελπιδοφόρο, τον κόσμο των ιστολογίων… Να σας πω ποιους θεωρώ εγώ «πνευματικούς ανθρώπους» και σε ποιους ελπίζω για το αύριο; Εντελώς ενδεικτικά:
Η καλλιτέχνιδα «Roadartist»…
Ο καινοφανής «Ασυμβίβαστος κι Αληθινός»…
Η αγαπημένη μου «Vassia – Parafyada»…
Ο «Μικρός Πρίγκιπας»…
…και άλλοι και άλλοι… που τους ευχαριστώ, όλους, από καρδιάς!...
…Και, σας παρακαλώ, ας με συγχωρήσουν οι υπόλοιποι, στην βιαστική αυτή καταγραφή μου… Ας μου υποδείξουν κι άλλους, τέτοιους. Θα τους το χρωστώ, θα τους είμαι ευγνώμων!...

8 σχόλια:

Βάσσια είπε...

Καταρχήν, ευχαριστώ :-)
Αλλά απέχω ακόμη από το να είμαι πνευματικός άνθρωπος.
Αγωνίζομαι όμως γι' αυτό.
Και θα συμφωνήσω ότι είναι υποχρεωτικό, για όλους μας, αλλά και για εκείνους που εκπροσωπούν το πνεύμα, να είναι οι πρώτοι που θα "πολεμήσουν" πραγματικά.
Άλλωστε το γνωρίζουμε όλοι μας πλέον, χωρίς την σκέψη δεν υπάρχει ελπίδα.
:-)

Ανώνυμος είπε...

γιατι γραφεις,αληθεια,το'χεις σκεφτει?

dapnipako είπε...

είναι πολύ δύσκολο να πάει κάποιος ενάντια στο κατετημένο και να δεχτεί την κοινωνική καταραυγή... και δεν νομίζω κάποιος να μην θέλει να ανήκει στην κοινωνία με όποια στραβά και αν έχει αυτή... να πολεμήσειγια να προσπαθήσει να την αλλάξει θα ήταν το καλύτερο... Και πάντως ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και ποιητές σαν τον Καρυωτάκη του οποίου η ποίηση ήταν επικριτική προς τα κακώς κείμενα της εποχής του,δεν μπορούσε παράλληλα να μην δουλεύει και ως δημόσιως υπάλληλος σε μια τόσο γραφειοκρατική δουλειά στην οποία ασκούσε κριτική με την ποίησή του... Ακριβώς αυτό το παράλογο υπάρχει στις μέρες μας... για να επιβιώσεις... να βγάλεις τα προς το ζειν πρέπει να ανήκεις σε αυτή την κοινωνία και να είσαι και κοινωνικός σύμφωνα με τους εκάστοτε κανόνες... ακόμα και αν στις μέρες μας κοινωνικός μπορεί να είναι κάποιος που μιλάει και προσεγγίζει τους άλλους μόνο αν είναι μεθυσμένος... Τέλος πάντων η ανθρώπινη φύση είναι παράλογη αρκετές φορές και αυτό είχε συνειδητοποίησει ακι ο Καρυωτάκης και ίσως είναι ένασ από τους λόους που τον οδήγησαν στην αυτοκτονία... για αυτό το παράλογο μιλούσε και Καμύ στα βιβλία.... Δυστυχώς ή ετυχώς παράλογη είναι η ανθρώπινη φύση και αυτό είναι που κάνει ορισμένους από μας να φιλοσοφούμε για την ύπαρξη μας καθώς και η στάση ζωής μας...

Ανώνυμος είπε...

Πιστευω οτι ο ανθρωπος δεν ειναι φτειαγμενος ουτε για να γινει μεγαλος
συγγραφεας,ουτε για να γινει μεγαλος ζωγραφος.Ειναι φτειαγμενος για να εξαγνιστει απο τις αμαρτιες του,για να αθωωθει και να φτασει καποια στιγμη προς τη θεωση.Προσωπικα στους συγγραφεις που εχω αγαπησει,εχω δει στο εργο τους αυτη τη συνειδηση.Το οτι το γραψιμο δειχνει την ταση του ανθρωπου προς κατι ανωτερο,αλλα δεν ειναι το ανωτερο...
καλησπερα γλαροπουλο :ο)

Σπύρος είπε...

Καλησπέρα πολύ όμορφο ποστ και πραγματικά ωραιο blog , θα επανέλθω να διαβάσω και παλιές αναρτήσεις οσυ γενικά . . .

Ειδα πολλα πίσω απο το γλάρο :) . .


Καλο σου βράδυ να εχεις :)

Seagull είπε...

Συγγνώμη που άργησα να απαντήσω... Δεν φταίει ούτε η "άτιμη κοινωνία", ούτε "ο κακός μας ο καιρός", ούτε τίποτα και κανείς άλλος! Φταίω εγώ και αναλαμβάνω την ευθύνη! Θα προσπαθήσω να επανορθώσω και να μην το επαναλάβω στο μέλλον! Λοιπόν...

@Vassia: Κανείς μας δεν μπορεί να νοηθεί "πνευματικός άνθρωπος" υπό την έννοια που το θέτεις. Στο κείμενό μου θα το κατάλαβες ήδη με ποιά έννοια το έγραψα: Πνευματικοί είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν στο πνεύμα, που αγωνίζονται γι' αυτό, που αγωνιούν γι' αυτό, που αγωνίζονται γενικώς...

@Ανώνυμε: Ελπίζω να (κατα)γράψω, προσεχώς, "γιατί γράφω"... Ήδη έχω γράψει κάποια μικρά σχετικά κείμενα και το έχω σκεφτεί ακόμα περισσότερες φορές...

@Dapnipako: Σ' ευχαριστώ που επανήλθες! (Προσάθησα δις να έρθω να σε συναντήσω στον τόπο σου, αλλά απέτυχα. Μόλις προ ολίγου διαπίστωσα ότι μπορώ να το κάνω -κάτι άλλαξε;- και θα έρθω...). Ένα σχόλιο, μόνο, στο σχόλιό σου: Ευτυχώς δεν με πειράζει που οι πολλοί της κοινωνίας μπορεί να με θεωρούν "αντικοινωνικό". Νιώθω πως (μου) αρκεί να έχω τους επιλεγμένους ανθρώπους μου και μ' αυτούς (να) είμαι κοινωνικός!...

@cocorro: Δεν έχω λόγια! Μόνο αισθήματα!

@lockheart: Σ'ευχαριστώ! Κι εγώ το έκανα ήδη. Σε κατέγραψα στο "Google Reader" μου... Όχι ως ανταπόδοση της φιλοφρόνησης, αλλά γιατί σου αξίζει!...

Ο επιζήσας... είπε...

Seagull σ' ευχαριστώ πολύ
με βοήθησες αφάνταστα σε μια εργασία για το σχολείο
α και κάτι ακόμα
πάρα πολύ ωραίο ιστολόγιο και καταπληκτικά θέματα

Seagull είπε...

@mimis:
Καλώς όρισες!
Σ' ευχαριστώ και για τα σχόλιά σου, αλλά και για το ότι νιώθω πως... έκανα κάτι χρήσιμο.
Θα περάσω και από τα... δικά σου μέρη, να σε διαβάσω!