«Δεν αρκεί…» (ή) «Περί Φιλοσοφίας»

Δεν αρκεί να δηλώνεις πως είσαι κάτι, πρέπει και να το αποδεικνύεις!

[Μην κοιτάς που “στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις”!...]

Και πρέπει, μάλιστα, να το αποδεικνύεις συνεχώς, απαρεγκλίτως και χωρίς διακοπές, εξαιρέσεις, ενδοιασμούς κ.λπ.

Δεν αρκεί να δηλώνεις, για παράδειγμα, “ηθικός”, και να κάνεις υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, προσπαθώντας, πάντως, να το αποδείξεις [προς τους άλλους, βεβαίως, διότι ο ίδιος ο εαυτός σου γνωρίζει (συνήθως…)] με αναφορά σε συγκεκριμένες μόνο περιπτώσεις ή να περιμένεις, τάχα, την “μεγάλη ευκαιρία” να το αποδείξεις…

[Διότι κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή, είναι μια “μεγάλη ευκαιρία”!]

Δεν αρκεί, για παράδειγμα, να δηλώνεις “φίλος” κάποιου και να υπάρχουν φορές που η συμπεριφορά σου αποδεικνύει το αντίθετο, έχοντας, ενδεχομένως, ως ηθικό [δηλαδή… ανήθικο!...] “άλλοθί” σου, το ότι συνήθως αποδείχθηκες φίλος…

Κάθε παρασπονδία και κάθε “εξαίρεση” (τάχα!) που ανέχεσαι στον εαυτό σου, ουσιαστικά σου αφαιρεί την ιδιότητα που (δηλώνεις πως) έχεις!

[Σε ένα καθαρό λευκό πουκάμισο, αν γίνει ένας, μόνο ένας, μαύρος λεκές, τότε το πουκάμισο παύει να είναι (και να λέγεται…) “καθαρό”…

…Κι ένα πήλινο δοχείο ή ένα κρυστάλλινο βάζο, αν πέσει μία (μόνο μία!) φορά και σπάσει, παύει να λέγεται “δοχείο” ή “βάζο”, αντιστοίχως…

Επανέρχομαι!...]

…Δεν αρκεί να δηλώνεις πως είσαι φίλος της σοφίας. Πρέπει να είσαι φιλόσοφος. Όχι απλά να φιλοσοφείς κάποιες στιγμές (μεμονωμένες, αποσπασματικές, ασύνδετες…)…

Δεν αρκεί να περιμένεις πότε θα “τύχει” κάτι που θα σου/σε προκαλέσει να φιλοσοφήσεις.

Όλοι μας ανεξαιρέτως [ή μήπως όχι; ή μήπως είμαι υπερβολικά αισιόδοξος;…) φιλοσοφούμε για το “νόημα της ζωής”, για την “ματαιότητα των πάντων και δη των υλικών αγαθών” κ.λπ., μετά από τον θάνατο κάποιου προσφιλούς μας προσώπου.

Φιλοσοφούμε με τους υπόλοιπους γνωστούς και συγγενείς όσο διαρκεί ο “καφές της παρηγοριάς”, το κονιάκ και τα… παξιμαδάκια, ενδεχομένως δε και λίγο αργότερα, “κατά μόνας”, μέχρι που οι “βιοτικές έγνοιες” μας αποσπάσουν πάλι και μας “προσγειώσουν στην πραγματικότητα”… Λες και δεν θα έπρεπε, η πρώτη μας “βιοτική έγνοια”, έγνοια ζωής, να είναι η φιλοσοφία, της ζωής και του θανάτου, της ύπαρξής μας και του κόσμου…

Γι’ αυτό σου λέω:

Δεν αρκεί ένα “τι είναι ο άνθρωπος!...” ή ένα “χους εσμέν” και μετά, ανοήτως σκεπτόμενοι και συμπεριφερόμενοι, να τα ξεχάσουμε… μέχρι την επόμενη αντίστοιχη ευκαιρία [“ευ”-καιρία!...]

Όχι, δεν αρκεί! Είναι απόδειξη α-σοφίας και α-νοησίας!...

Στοιχειώδης εξ-υπνάδα [διάβασέ το και σκέψου το ως έγερση “εκ του ύπνου” μας, δηλαδή από τον λήθαργό μας!...] και δείγμα ανθρώπινης νόησης θα ήταν να βρίσκουμε εμείς οι ίδιοι τις ευ-καιρίες (και, πάντως, όχι “ευκαιριακά”…), να τις προκαλούμε!...

Σιωπηλά και “κατά μόνας” στην αρχή. Διαβάζοντας και μελετώντας και δια-λογιζόμενοι. Διάφορα σχετικά βιβλία, το “μεγάλο βιβλίο της φύσης” και “το βιβλίο της ζωής μας”, δηλαδή τις εμπειρίες και τις γνώσεις μας μέχρι τώρα. Και, οπωσδήποτε, βοηθούμενοι από τις εμπειρίες, τις γνώσεις, τις σκέψεις, τους στοχασμούς και τους διαλογισμούς (των) άλλων.

Και ύστερα δια-λεγόμενοι με (τους) άλλους. Συζητώντας μαζί τους. Και όχι, πάντως, “κουβεντιάζοντας” μαζί τους [σε στυλ “κουβέντα να γίνεται βρε αδελφέ”!...]

Αυτά που διακρίνουν, λένε, τον άνθρωπο από τα ζώα, είναι η αίσθηση – αντίληψη του εαυτού μας, δηλαδή η αυτοσυνειδησία, η αίσθηση του καλού και του κακού κι η ελεύθερη επιλογή ανάμεσά τους, η αίσθηση – αντίληψη του ωραίου, η αντίληψη – κατανόηση της βεβαιότητας του θανάτου ως τέλους της [γήινης, τουλάχιστον] ζωής μας.

Όλα αυτά είναι, ως της φύσεώς μας, δεδομένα. Μα τα αντιμετωπίζουμε, φοβούμαι, ως “δεδομένα”, χωρίς περαιτέρω ενασχόληση με αυτά.

Δεν αναφέρομαι τόσο στο γεγονός ότι για τους περισσότερούς μας η φιλοσοφία είναι “ένα μάθημα του λυκείου”, που μάλιστα, επειδή δεν είναι στα “προς εξέταση” για το Πανεπιστήμιο, οι μαθητές δεν του δίνουν σχεδόν καθόλου σημασία… […ασχέτως εάν βοηθά τα μέγιστα στις “εξετάσεις” της καθημερινότητάς μας!...]

…Διότι η εκ-παίδευσή μας (λέμε τώρα!...), ή “το πνεύμα των καιρών” ή “το σύστημα” μας θέλει παν-επιστήμονες και “διά βίου εκπαιδευόμενους”, αλλά χωρίς τη βασική γνώση, αυτή που αφορά εμάς τους ίδιους, τη ζωή και την ύπαρξή μας, το Ωραίο και το Ηθικό….

Το τραγικό, για μένα, είναι ότι ενώ “μεριμνούμε και τυρβάζουμε περί πολλά”, με τα θέματα που αφορούν και απασχολούν την φιλοσοφία ασχοληθήκαμε [εάν και όσο ασχολήθηκε ο καθένας μας…] “κάποια στιγμή”, κατά την εφηβεία μας, δώσαμε (ή: πήραμε) “κάποιες απαντήσεις” [αν τις δώσαμε ή τις πήραμε…] και από τότε δεν είχαμε κανένα άλλο “πάρε –δώσε” με το άθλημα!....

Κυριολεκτώ!

Περί αθλήματος πρόκειται!

Διότι η Φιλοσοφία ποτέ δεν γίνεται Σοφία!

Ευτυχώς!

[“Εν οίδα ότι ουδέν οίδα” έλεγε ο διαχρονικός – αιώνιος φιλό-σοφος Σωκράτης]

Άθλημα Λογικής, Σκέψης και Στοχασμού.

Άθλημα της Αισθητικής και του Ωραίου.

Άθλημα Ηθικής και Αρετής.

Άθλημα Γνώσης του εαυτού και του κόσμου, των αιτίων και του Αιτίου των πάντων.

Άθλημα εφαρμογής των ιδεών και των σκέψεων στην πράξη, στην καθημερινότητα…

Και είναι, πιστέψτε με, το πιο σκληρό, μα και το πιο ενδιαφέρον άθλημα. Μπροστά του “ωχριούν” και “απαξιώνονται” Τρίαθλο, Πένταθλο, Έπταθλο και Δέκαθλο, και όλοι αυτοί οι “υπεραθλητές” που βλέπουμε και θαυμάζουμε στις τηλεοράσεις μας.

Το ευχάριστο δε είναι, πως μπορούμε όλοι μας να συμμετάσχουμε.

Και είναι προς όφελός μας να συμμετέχουμε, διαρκώς και αδιαλείπτως, εφ’ όρου ζωής….

Και, ταυτόχρονα, είναι (και) αναγκαίο, υπό μια οπτική και θέωρηση των πραγμάτων, να μην πάψουμε να συμμετέχουμε…

Αργά ή γρήγορα θ’ αναγκαστείς να το κάνεις, φίλε μου, και θα ’σαι, τότε, απροετοίμαστος.

Αργά ή γρήγορα θα έρθεις, με κάποιο τρόπο, αντιμέτωπος με τον θάνατο.

Υψώσου, λοιπόν, τώρα, πρώτος εσύ, μπροστά του, ως ιδέα, έστω, ως σκέψη, και αντιμετώπισέ τον!

Και αυτόν και τον φόβο σου, τον κάθε φόβο σου…

Και αν δεν σου ταιριάζει αυτή η προσέγγιση [διότι, ευτυχώς, είναι πολλά τα μονοπάτια της φιλοσοφίας…], επίλεξε το μονοπάτι της ζωής:Στάσου μπροστά της και απαίτησε να σου πει τα μυστικά της όλα, να σου αποκαλύψει το νόημά της και τον σκοπό της!

Ή βάλε ως στόχο το Ωραίο, ως ιδανικό, και πάσχισε να το κατακτήσεις!

Ή οπλίσου αναλόγως και ξεκίνα ν’ ανεβείς σ’ εκείνη τη δύσβατη ψηλή κορυφή, που λέγεται Αρετή ή Ηθική [ως προσωπική ελεύθερη επιλογή και όχι ως υποκριτική τήρηση κάποιων κανόνων “για το θεαθήναι” των ανθρώπων…].

Όμως… πάρε μαζί σου και νερό, κατά πως λέει ο ποιητής. Γιατί το μέλλον θα έχει ξηρασία!... Τι λέω;… Ήδη από τώρα υπάρχει ξηρασία!...