Με αφορμή τη σημερινή Κυριακή της Ορθοδοξίας

[Το παρακάτω κείμενο γράφτηκε μόλις σήμερα, εν θερμώ και, συνεπώς, θα έπρεπε ίσως να αναρτηθεί στο “Σπουργίτι”. Χαλάλι του, όμως!...]

Με αφορμή τη σημερινή Κυριακή της Ορθοδοξίας

Κυριακή της Ορθοδοξίας σήμερα.

Περί ορθοδοξίας γενικώς έχω αναφερθεί, νομίζω, κάποιες φορές στο παρελθόν.

Περί Ορθοδοξίας, όμως, δεν νομίζω πως έχω αναρτήσει κάτι, αν και δεν σας κρύβω πως έχω γράψει αρκετά σε χειρόγραφα…

Το πιο σημαντικό απ’ αυτά που έχω γράψει αλλά δεν έχω ακόμα αναρτήσει είναι ότι Ορθοδοξία θα έπρεπε να σημαίνει “Καινή Αγαπητική Κοινωνία” και όχι μια θρησκεία.

Το πιο σημαντικό απ’ αυτά που δεν έχω γράψει ακόμα, αλλά το σκεφτόμουν κατά τη διάρκεια της σημερινής λειτουργίας, είναι ότι, εκτός από την Ορθοδοξία θα πρέπει να μας απασχολεί, ακόμα περισσότερο, η Ορθοπραξία!... (…που μακάρι να την είχαμε αναδείξει και αυτή σε ουσιαστικό με “Ο” κεφαλαίο!...)

[Στο μεταξύ, από τραγική ειρωνεία της τύχης, αμέσως μετά τη σημερινή λειτουργία θα ακολουθούσε, όπως διαπίστωσα, ένα μνημόσυνο για κάποια Ευδοξία. Ναι, έτσι όπως το ακούτε: Ανήμερα της Ορθοδοξίας, μνημόσυνο για την Ευδοξία!...]

Προς μεγάλη μου χαρά και ικανοποίηση, για άλλη μια χρονιά άκουσα να διαβάζεται μόνο το

«Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδιδαξαν, ἡ ᾿Εκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰκουμένη ὡς συμπεφώνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλήθεια ὡς ἀποδέδεικται, τό ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς ἐπαρρησιάσατο, ὁ Χριστός ὡς ἐβράβευσεν, οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν ἡμῶν, καί τούς αὐτοῦ ἁγίους, ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγγραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκονίσμασι, τόν μέν ὡς Θεόν καί Δεσπότην προσκυνοῦντες καί σέβοντες, τούς δέ διά τόν κοινόν Δεσπότην, ὡς αὐτοῦ γνησίους θεράποντας τιμῶντες καί τήν κατά σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέμοντες. Αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τήν οἰκουμένην ἐστήριξεν»

και όχι το

«Αρείω τω πρώτω θεομάχω ανάθεμα! […] Νεστορίω τω θεηλάτω... και Ουαλεντίνω ανάθεμα!»

Τα αναθέματα και η μισαλλοδοξία δείχνουν, κατ’ εμέ, αδυναμία και φόβο, η δε υπόμνησή τους και δη στα σημερινά χρόνια ηχούν τουλάχιστον παράδοξα και ανοίκεια [τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά... δηλαδή στα αυτιά ενός ακόμα ορθόδοξου που για κάποιους “σκληροπυρηνικούς” ορθοδόξους “παλαιάς κοπής” πιθανόν να είμαι αιρετικός… κι ας κατηγορούνται κι αυτοί, από άλλους, ως “προτεσταντίζοντες”…]

Όπως παράδοξη και ανοίκεια μου ακούστηκε και μια φράση του ιερέα, λίγο πριν από την Απόλυση, της οποίας το νόημα ήταν πως η άφιξη τόσων πολλών αλλοθρήσκων μεταναστών στην χώρα μας γίνεται βάσει οργανωμένου σχεδίου, ώστε να αλλοιωθεί η θρησκευτική ποσόστωση των πιστών στη χώρα μας.

[“Αυτά τα πράγματα πρέπει να λέγονται, πού και πού, εδώ”, κατέληξε ο ιερέας, φράση που, σε συνδυασμό με τα προλεχθέντα, με αναστάτωσε και, μάλιστα, με δυσκολία κρατήθηκα να μην του απαντήσω αμέσως, εκεί και τότε, “να ακούγεται, όμως, και να σταθμίζεται, και η τυχόν αντίθετη άποψη που επίσης διατυπώνεται στο πλαίσιο της Εκκλησίας”… Και δεν το έκανα ακριβώς διότι μου φάνηκε, τουλάχιστον εκείνη τη στιγμή, ότι αυτό απαιτούσε η ορθοπραξία (την οποία σκεφτόμουν και περί της οποίας έγραψα προηγουμένως…) Κι ας είχα, στη συνέχεια, μεγάλη εσωτερική σύγκρουση για το τι επέβαλε πράγματι η ορθοπραξία… Διλήμματα που συχνότατα, πιστεύω, έχουμε όλοι, είτε όταν κάνουμε είτε όταν δεν κάνουμε κάτι, που δεν μπορεί να θεωρηθεί με ασφάλεια ως “σωστό” ή “λάθος”…]

Την άποψη αυτή, βεβαίως, δεν την άκουσα για πρώτη φορά. Υπάρχει μάλιστα και σε παραλλαγή που αφορά την ποσόστωση των εθνικών μειονοτήτων σε σχέση με τους Έλληνες στην χώρα μας. Απόψεις για τις οποίες, βεβαίως, πολλά μπορούν να λεχθούν, για το εάν δηλαδή γίνονται βάσει σχεδίου. Δεν είναι στις προθέσεις μου να το κάνω εδώ και σήμερα…

Τουλάχιστον για την ώρα, τρεις – τέσσερεις “σκόρπιες” σχετικές σκέψεις:

1

Τί φοβάται… τί είναι δυνατόν να φοβάται απ’ την “πλημμυρίδα” των αλλοθρήσκων αυτό που λέμε όλοι “Ορθοδοξία” (και εννοούμε, μ’ αυτή τη λέξη, ένα σωρό διαφορετικά πράγματα ο καθένας μας…); Πολύ δε περισσότερο, θα έγραφα, πώς είναι δυνατόν να φοβάται (γενικώς και αορίστως, ο,τιδήποτε!...) η Ορθοδοξία; Αφού είναι Ορθοδοξία δεν είναι δυνατόν να φοβάται το παραμικρό. Μήπως σφάλλω, Ορθόδοξοι φίλοι μου; Ούτε ο Θεός, ούτε η Αλήθεια, τα δύο (που ουσιαστικά είναι ένα) στηρίγματα της Ορθοδοξίας, είναι νοητό να φοβούνται κάτι! Έτσι δεν είναι;…

Ακόμα κι αν δεχθούμε (με μια ιδιαιτέρως καλπάζουσα φαντασία, βεβαίως!...) ότι αυτή η “πλημμυρίδα” θα μπορούσε να οδηγήσει, κάποια στιγμή, σε αριθμητική υπεροχή των αλλοθρήσκων ή, ακόμα χειρότερα (λέμε, τώρα!...) και σε διώξεις ορθοδόξων χριστιανών… τι καλύτερο, υπό μια ορθόδοξη θεώρηση, αφού “η Ορθοδοξία διωκόμενη μεγαλουργεί” και σε τέτοιες περιπτώσεις δημιουργεί Μάρτυρες και Αγίους;!...

Ούτε εύχομαι ούτε προβλέπω, βεβαίως, τέτοιες καταστάσεις. Και φυσικά δεν τα γράφω όλα αυτά, πιστέψτε με, με οποιαδήποτε σκωπτική ή ειρωνική διάθεση. Απλά θέλω να θυμίσω ότι, αν το καλοσκεφτούμε, νομίζω πως έχουμε χάσει ή ξεχνούμε το νόημα και την ουσία της Ορθοδοξίας, δηλαδή το βίωμα και όχι τα επιφαινόμενα…

2

Η σημερινή γιορτή - Κυριακή της Ορθοδοξίας συνδυάζεται και με την Εξωτερική Ιεραποστολή [Επ’ ευκαιρία: Ευτυχώς, ιστορικά – διαχρονικά, οι Ορθόδοξες Ιεραποστολές δεν έχουν κατηγορηθεί ποτέ ότι υποκρύπτουν πολιτικά ή/και επιχειρηματικά συμφέροντα, όπως έχει κατ’ επανάληψη συμβεί με αυτές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας]. Την προσπάθεια, δηλαδή, να γίνει γνωστό το μήνυμα – κήρυγμα – ευαγγέλιο του Χριστού στους λαούς όλου του κόσμου. Γιατί αυτό είναι διαφορετικό απ’ την ενδεχόμενη προσπάθεια των άλλων θρησκειών να διαδώσουν τα δικά τους πιστεύω (και) στην χώρα μας; Αυτό που εμείς (βλέπουμε και) θεωρούμε απαράδεκτο προσηλυτισμό, για κάποιους είναι, αντιστοίχως, ιεραποστολή… και τούμπαλιν!...

3

Το έγραψα παραπάνω, το επαναλαμβάνω και πάλι εμφατικά: Η Ορθοδοξία είναι… ή μάλλον θα έπρεπε να είναι… ή (αν προτιμάτε…) νομίζω εγώ [πέστε με ορθόδοξο – πέστε με αιρετικό!...] πως είναι “Καινός Τρόπος Ζωής”, Ευαγγέλιο για “Καινή Αγαπητική Κοινωνία”, Εκκλησία!... Καλώς ή κακώς έχει επικρατήσει γραμματικά και έχουμε αποδεχθεί την λέξη “Χριστιανισμός” που ταιριάζει [:κάνει ρίμα και… ομοιοκαταληξία] σε όλους τους άλλους “-ισμούς”, συμπεριλαμβανομένων, βεβαίως, και των (άλλων) θρησκειών (Ιουδαϊσμός, Μωαμεθανισμός, Βουδισμός, Ινδουισμός κ.λπ.). Ας αντισταθούμε, τουλάχιστον, στο να επικρατήσει λεκτικά και, ιδίως, ουσιαστικά, ένας “Ορθοδοξισμός”… Έχει μεγάλη σημασία, θαρρώ… Σημασία που μπορεί να γίνει αντιληπτή και κατανοητή απ’ τα πολύ μεγάλα ως τα πολύ μικρά και καθημερινά… Όπως και να το κάνουμε, για παράδειγμα, άλλο πράγμα είναι ο καθωσπρεπισμός και άλλο η Ευγένεια, άλλο πράγμα ο φιλελευθερισμός και άλλο η Ελευθερία κ.λπ.

4

Νομίζω πως κακώς ασχολούμαστε και δή τόσο πολύ με τους άλλους και τα /τους γύρω μας, αντί να ενδιαφερόμαστε για τα “καθ’ ημάς” και τα “ένδον”. Όσο σημαντικό και αν (νομίζουμε πως) είναι το κακό γύρω μας. Δεν ξέρω αν έχω σχηματίσει εσφαλμένη εντύπωση, από παραπλανητικές προσλαμβάνουσες παραστάσεις, αλλά νομίζω ότι αν όχι όλοι μας, τουλάχιστον πολλοί από τους κατ’ όνομα Χριστιανούς, αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο και σκέψη στο Κακό, στον Διάβολο και τις παγίδες του, παρά στον Θεό και στα αγαθά του, τις αρετές. Σε τελική ανάλυση δεν πρέπει να μας νοιάζει πώς θα αποφύγουμε την κόλαση, αλλά πώς θα κατακτήσουμε τον Παράδεισο, ή πώς θα τον απλώσουμε στη Γη. Όχι πώς θα αποφύγουμε τον θάνατο, επιβιώνοντας, αλλά πώς θα ζήσουμε!...

Και του χρόνου!...

…με ορθοδοξία και ορθοπραξία…